Arnika górska – złoty środek na ból?

Arnika górska to roślina znana ludzkości od wieków i do tej pory pozostaje jedną z najbardziej cenionych roślin stosowanych w celach leczniczych. Największą popularnością arnika cieszyła się w XVIII wieku, kiedy w aptekach pojawiły się środki apteczne zawierające jej dodatek. Obecnie ta roślina pozostaje pod ścisłą ochroną prawną. Na czym polega jej działanie? Gdzie można ją znaleźć?

Arnica montana i jej niezwykłe lecznicze właściwości

Arnika górska (z łac. Arnica montana) to roślina bogata w związki chemiczne, dzięki którym ma wyjątkowe właściwości – działa antybakteryjnie, antywirusowo, antyseptycznie i grzybobójczo. Dzięki temu produkty zawierające jej ekstrakt mają szereg zastosowań w lecznictwie. Substancje czynne bardzo szybko przenikają przez naskórek, docierając do głębiej położonych warstw skórnych, co przyspiesza gojenie. Z tego powodu używa się jej podczas leczenia siniaków, stanów zapalnych, obrzęków czy oparzeń. W aptekach i sklepach zielarskich można kupić maści, kremy, żele, a także napary i nalewki, które wspomagają leczenie tego typu schorzeń. Trzeba pamiętać, że preparaty z arniki nie są przeznaczone do spożycia doustnego (doustnie stosuje się jedynie tzw. leki homeopatyczne, czyli globulki z arniką, które są bezpieczne dla dzieci i kobiet w ciąży), a napar z niej można wykorzystać do przepłukania jamy ustnej podczas stanów zapalnych (np. dziąseł lub gardła) i infekcji grzybiczych, a także do zrobienia okładu w przypadku odleżyn czy stłuczeń. Arnika jest też skuteczną bronią w walce o zdrową skórę, ponieważ pomaga zniwelować nadmiar sebum, co korzystnie wpływa na cerę trądzikową, łojotokową i przetłuszczające się włosy. Może być również stosowana jako dodatek do płynu do kąpieli – działa wówczas wzmacniająco na pękające naczynka krwionośne i zmniejsza cellulit.

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek wyrobu medycznego zawierającego ekstrakt z tej rośliny warto zapoznać się z ulotką, ponieważ jak każdy środek leczniczy może wywołać skutki uboczne. Po przedawkowaniu lub niewłaściwym zastosowaniu może pojawić się reakcja uczuleniowa, np. wymioty, bóle gardła i głowy. Nie należy jej stosować na otwarte rany, rozległe otarcia naskórka czy poparzenia III stopnia, a także w przypadku ostrego nieżytu żołądka i jelit oraz po przebytym zawale serca.

Gdzie można znaleźć arnikę górską?

Arnika górska ma duże kwiaty o intensywnie żółtym kolorze, kształtem przypominające stokrotkę umieszczone na jasnozielonych prostych łodygach. Łodyga może osiągać od 20 do 60 cm wysokości.

Na dziko rosnącą arnikę można się natknąć na terenach górskich (powyżej 800 m n.p.m.) położonych w Europie, w tym w naszym kraju – najczęściej w Sudetach i Karpatach. Choć liczy ona około 30 odmian, w Polsce występuje tylko jedna z nich. Należy brać pod uwagę, że jest to gatunek zagrożony wyginięciem, dlatego jej zrywanie jest zakazane. Z tego powodu obecnie surowiec, który można wykorzystać w wielu wyrobach farmaceutycznych i kosmetycznych, pochodzi najczęściej z prywatnych upraw. Zbioru rośliny należy dokonywać ręcznie (przy pomocy noża i siepaka) podczas bezdeszczowej pogody w początkowym okresie kwitnienia, czyli od początku czerwca do około połowy lipca.